Bądź wolny od bólu. Medycyna w służbie pacjenta

Koalicja na Rzecz Walki z Bólem i Fundacja Wygrajmy Zdrowie walczy o prawo do życia bez bólu i równy dostęp do skutecznej terapii przeciwbólowej dla każdego pacjenta, niezależnie od rodzaju choroby i stopnia jej zaawansowania. Jeśli chorujesz? Cierpisz? Domagaj się od lekarzy specjalistycznej terapii przeciwbólowej. „Nie ból się. Bądź wolny od bólu.” – tak brzmi hasło kampanii. Celem prowadzonych działań społeczno-edukacyjnych jest zniesienie barier w zakresie leczenia bólu i wsparcie pacjentów w podjęciu terapii przeciwbólowej. Ból przewlekły uznawany jest za chorobę samą w sobie i powinien być prawidłowo leczony. Kampania podkreśla znaczenie dobrej kontroli bólu u pacjenta i przełamuje stereotypy związane z opioidofobią.

Ból staje się problemem społecznym. Ból ostry dotyka 5% populacji. Na nowotwór choruje około 1% populacji czyli rocznie ponad 200 tysięcy osób. Ból przewlekły dotyczy 27% populacji i procent ten wzrasta z wiekiem (50% >65. roku życia). Najczęstsze zespoły przewlekłego bólu nienowotworowego to: choroba zwyrodnieniowa stawów i bóle krzyża ( w sumie ponad 50%) oraz bóle głowy, urazy i ból neuropatyczny (min. neuralgia popółpaścowa-PHN, neuropatia cukrzycowa, przetrwały ból pooperacyjny, zespół wieloobjawowego bólu miejscowego - ZWBM, ból neuropatyczny towarzyszący zakażeniu wirusem HIV, ból w  SM). Współczesna medycyna potrafi skutecznie opanować ból u 90% przypadków. „Farmakologiczne leczenie bólu musi być oparte o indywidualizację terapii, która przy aktualnej dostępności do analgetyków opioidowych i nieopioidowych jest możliwa do zastosowania przez każdego lekarza. Specjaliści powinni dokonywać skutecznych wyborów, które spowodują u pacjenta znaczną ulgę w bólu.” zwraca uwagę dr Jarosław Woroń - z Zakładu Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii Szpitala Uniwersyteckiego w  Krakowie. Ulga w bólu powinna być zasadą przyjętą we wszystkich ośrodkach medycznych w całym kraju, a pomiar bólu w prostej skali NRS obowiązkiem codziennej praktyki lekarza każdej specjalizacji. Nieleczony ból ma negatywny wpływ na życie pacjentów, zarówno w aspekcie fizycznym, społecznym i psychicznym. Terapia przeciwbólowa umożliwia godne życie w chorobie i daje lepsze rokowania w trakcie leczenia choroby podstawowej. Kampania pokazuje drogę do terapii przeciwbólowej, którą każdy może podjąć, domagając się leczenia bólu, w tym szczególnie bólu przewlekłego.   

Ugruntowanie w legislacji prawa pacjenta do uzyskania złagodzenia bólu, np. poprzez rozszerzenie zapisu „o prawo każdego pacjenta” do uśmierzania bólu. (zmiana art. 20 ust.2 Ustawy o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Obecny zapis: „Prawo do poszanowania godności obejmuje prawo do umierania w spokoju i godności tylko osób terminalnie chorych.

• Stworzenie systemu kontraktowania świadczeń w oparciu o wymaganą ocenę jakości leczenia bólu pacjenta w placówce, np. uczynienie wymaganym standardem diagnozowania natężenia bólu pacjenta w prostej skali NRS, czyli od 0 do 10 oraz odnotowywania tego faktu w karcie pacjenta.
• - według ekspertów, w programie akademickim studiów medycznych powinny się znaleźć przynajmniej 3 godziny nauki, dotyczące zasad terapii bólu zgodnie z zasadami Drabiny Przeciwbólowej WHO (obejmujące leczenie bólu łagodnego za pomocą analgetyków nieopioidowych oraz bólu umiarkowanego i silnego za pomocą analgetyków opioidowych)- zaangażowanie Towarzystw Lekarskich oraz Izb Lekarskich w szerzenie wiedzy o leczeniu bólu wśród doświadczonych lekarzy, bez względu na ich specjalizację.

PORADNIK DLA PACJENTA

Poradnik jest praktycznym przewodnikiem w zakresie terapii przeciwbólowej. Odpowiada na najczęściej zadawane pytania przez pacjentów: Jakie są możliwości leczenia bólu? Gdzie szukać pomocy? Kto diagnozuje ból u pacjenta i wdraża odpowiednią terapię przeciwbólową? W poradniku można znaleźć wskazówki odnośnie wsparcia psychologicznego w takcie doznawanego cierpienia.

Poradnik został podzielony na dwie części.:

W informacjach praktycznych dla pacjenta zestawiono najważniejsze zagadnienia dotyczące podjęcia terapii przeciwbólowej: Kiedy należy zwrócić się po pomoc? Jakie sygnały ostrzegawcze powinny nas skłonić do leczenia bólu? Gdzie można leczyć ból? Materiał uzupełniono o linki do poradni leczenia bólu, poradni medycyny paliatywnej, hospicjów. Wyjaśniono jak wygląda 1 wizyta w zakresie leczenia bólu i jak się do niej przygotować. Co należy przynieść ze sobą ? Ile trwa konsultacja? Czym jest pomiar bólu? Jak ocenia się natężenie i monitoruje ból w czasie ? Opisano dostępne terapie. Dołączono również rozdział dotyczący działań niepożądanymi podczas stosowania leków przeciwbólowych i profilaktyki w trakcie podjętej farmakoterapii. Na końcu poradnika podano organizacje pacjenckie, do których można się zwrócić z prośbą o wsparcie w trakcie choroby.

Poradnik jest dostępny bezpłatnie dla pacjentów on-line, na stronie www.niebolsie.pl i facebooku kampanii.