Czym jest czerniak?

Czerniak - kilka faktów

W Polsce co roku odnotowuje się około 50 000 przypadków nowych zachorowań na nowotwory skóry. W tym około 2500-3000 stanowią zachorowania na czerniaki, liczba ta podwaja się co 10 lat.

Czerniak to nowotwór złośliwy skóry. Wywodzi się on z melanocytów – komórek wytwarzających barwnik zwany melaniną, który sprawia że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym. Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale mogą wystąpić także w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej.

Czerniak charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami, które są trudne w leczeniu farmakologicznym.

Czy czerniak jest wyleczalny?

Szybkie wykrycie zmian daje ponad 90% szans na pokonanie choroby. Dlatego czas reakcji oraz regularna kontrola skóry są niezwykle ważne w skutecznej walce z chorobą.

Kto jest szczególnie narażony?

Czerniak może rozwinąć się u każdego, w każdym wieku. Jednak szczególnie narażone na zachorowanie są osoby o:

• jasnej karnacji, rudych lub blond włosach, niebieskich oczach, licznych piegach
• dużej liczbie znamion barwnikowych, znamion w miejscach drażnienia
• które doznały oparzeń słonecznych, szczególnie w dzieciństwie
• przebywające w pełnym słońcu powyżej godziny dziennie
• u których w rodzinie występowały przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry
• korzystające z solarium

Jak się chronić? Złote zasady korzystania ze słońca.

 Stosując się do kilku zasad bezpiecznego opalania możemy łatwo dbać o zdrowie swoje i swoich najbliższych. Jeżeli chcemy się opalać, róbmy to rozważnie!  Zawsze miejmy ze sobą:

• krem z filtrem,
• okulary przeciwsłoneczne
• nakrycie głowy

Unikajmy  ekspozycji na słońce w godzinach 11-16, kiedy promieniowanie UV najsilniej działa na naszą skórę. Zrezygnujmy także z solarium, gdyż ma ono niszczący wpływ na komórki naszej skóry.

Niepokojące znamię? Wykorzystaj  metodę ABCDE!

Czerniak jest jedynym nowotworem, który możemy zdiagnozować sami, ponieważ zmiany rozwijają się na powierzchni skóry. Dzięki regularnej samokontroli jesteśmy
w stanie szybko zareagować.

Każda zmiana na skórze, która budzi nasz niepokój powinna być sprawdzona przy użyciu metody ABCDE.  Czerniak posiada wiele charakterystycznych cech. Dzięki metodzie ABCDE krok po kroku możemy stwierdzić czy znamię jest potencjalnie niebezpieczne i wymaga konsultacji z dermatologiem.

Nasz niepokój powinny wzbudzić cechy znamion takie jak:

Jeżeli pieprzyk, zmianę lub narośl na naszej skórze charakteryzuje, choć jedna z powyższych liter powinniśmy niezwłocznie udać się do dermatologa lub chirurga-onkologa.

Wizyta u dermatologa - czego się spodziewać?

Lekarz  zbada skórę za pomocą dermoskopu, który w sposób nieinwazyjny i bezbolesny dzięki 10 krotnemu powiększeniu pozwala  wykryć wszelkie nietypowe zmiany.

Po przeprowadzeniu badania dermatolog decyduje czy zmiany na skórze budzą obawy. Jeśli tak, zleci ich usunięcie wraz z przeprowadzeniem badania histopatologicznego wyciętego materiału. Wyniki badania pozwolą ustalić, czy zmiana ma postać łagodną czy jest to czerniak lub inny nowotwór skóry. Usunięcie znamienia wykonywane jest przy znieczuleniu miejscowym i trwa kilkanaście minut..

Wizyta u lekarza, to moment kiedy możesz skonsultować  swoje wątpliwości. Jeżeli masz jakieś pytania, nie bój się ich zadawać. Lekarz nie tylko na nie odpowie, ale także przedstawi zalecenia profilaktyczne i nauczy Cię odpowiedniego sposobu badania skóry.

Jeżeli otrzymasz skierowanie do onkologa lub chirurga dowiedz się jak będzie wyglądała dalsza diagnostyka, jakich badań możesz się spodziewać i w jakich ośrodkach możesz je przeprowadzić.

Listę ośrodków znajdziesz na: www.akademiaczerniaka.pl

Mam czerniaka- co dalej?

Pacjent, u którego wykryto czerniaka powinien jak najszybciej zgłosić się do ośrodka onkologicznego na dalsze badania. W Polsce istnieje kilkanaście ośrodków onkologicznych, w których leczy się czerniaka. Chorzy mają zatem łatwy dostęp do specjalistycznej opieki.

Listę ośrodków onkologicznych znajdziesz na: www.akademiaczerniaka.pl

Wizyta u onkologa

Onkolog prawdopodobnie skieruje Cię na badania rentgenem i ultrasonografem(USG). Bardziej specjalistyczne badania takie jak: tomograf komputerowy, rezonans magnetyczny, biopsja węzła wartowniczego czy badanie fluorescencyjne zmian barwnikowych może być dla ciebie nowych i nieznanych, dlatego warto zapytać lekarza na czym one polegają, jak odpowiednio się do nich przygotować i gdzie je przeprowadzić.

Dzięki wynikom badań onkolog będzie mógł określić stadium choroby oraz dobrać odpowiednią dalszą metodę leczenia.

Jak wygląda leczenie czerniaka?

Czerniak skóry we wczesnym stadium jest bardzo łatwy do wyleczenia poprzez proste chirurgiczne wycięcie zmiany wraz z szerokim marginesem okolicznej tkanki.
W przypadku występowania większych czerniaków o grubości ponad 1 mm (w głąb skóry) dokonuje się biopsji węzłów chłonnych położonych najbliżej nowotworu. Jeśli w pobranych węzłach znajdują się komórki nowotworowe, konieczne jest ich całkowite wycięcie oraz rozpoczęcie leczenia systemowego. W zaawansowanym stadium czerniaka stosuje się:

• Chemioterapię – polegającą na zastosowaniu cyklostatyków, które hamują namnażanie się  komórek nowotworowych
• Radioterapię – polegającą na zastosowaniu promieniowania elektromagnetycznego. Wysoka częstotliwość powoduje uszkodzenie komórek nowotworowych. Metoda ta jest bezbolesna, zabieg wymaga jednak nawet kilkudziesięciu powtórzeń
• Immunoterapię – nowoczesną terapię, która polega na pobudzeniu układu odpornościowego pacjenta do walki z komórkami nowotworowymi
• Terapię celowaną – polegającą na podaniu leku celowanego molekularnie tzn. blokującego swoiste mechanizmy albo receptory komórek nowotworowych

Walkę z czerniakiem można wygrać!